فضيلت اين شب نورانى از شب نوزدهم بيشتر است و بايد اعمال اين شب را،از غسل و احيا و زيارت و نماز هفت«توحيد»و قرآن بر سر گرفتن و صد ركعت نماز و دعاى جوشن كبير و غير آنها را انجام دهد و در غسل و احيا و سعى در عبادت،در اين شب و شب بيست‏وسوم اصرار ورزد،در روايات به اين معنى كه شب قدر يكى از اين دو شب ميباشد،تاكيد شده در چند روايت آمده: كه از معصوم خواسته شد:معين فرماييد كه شب قدر كدام يك از اين دو شب است؟ايشان تعيين نكرد،بلكه فرمود:
ما أيسر ليلتين فيما تطلب 
چه آسان است دو شب در آنچه مى‏جويى
يا آنكه فرمود: 
ما عليك أن تفعل خيرا في ليلتين و نحو ذلك. و قال شيخنا الصدوق فيما أملى على المشايخ في مجلس واحد من مذهب الإمامية و من أحيا هاتين الليلتين بمذاكرة العلم فهو أفضل. 
يا آنكه فرموده:باكى بر تو نيست كه در هر دو شب كار خير انجام دهى مانند ان.و شيخ ما صدوق در آنچه بر بزرگان در يك مجلس راجع به مذهب اماميه ديكته كرده چنين فرمود:هر كه اين دو شب را با بحثهاى علمى احيا بدارد بهتر است.

كفعمى از سيّد ابن باقى نقل كرده كه در شب بيست‏ويكم بخوان:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اقْسِمْ لِي حِلْما يَسُدُّ عَنِّي بَابَ الْجَهْلِ وَ هُدًى تَمُنُّ بِهِ عَلَيَّ مِنْ كُلِّ ضَلالَةٍ وَ غِنًى تَسُدُّ بِهِ عَنِّي بَابَ كُلِّ فَقْرٍ وَ قُوَّةً تَرُدُّ بِهَا عَنِّي كُلَّ ضَعْفٍ وَ عِزّا تُكْرِمُنِي بِهِ عَنْ كُلِّ ذُلٍّ وَ رِفْعَةً تَرْفَعُنِي بِهَا عَنْ كُلِّ ضَعَةٍ وَ أَمْنا تَرُدُّ بِهِ عَنِّي كُلَّ خَوْفٍ وَ عَافِيَةً تَسْتُرُنِي بِهَا عَنْ كُلِّ بَلاءٍ وَ عِلْما تَفْتَحُ لِي بِهِ كُلَّ يَقِينٍ وَ يَقِينا تُذْهِبُ بِهِ عَنِّي كُلَّ شَكٍّ وَ دُعَاءً تَبْسُطُ لِي بِهِ الْإِجَابَةَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةِ وَ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ السَّاعَةِ يَا كَرِيمُ وَ خَوْفا تَنْشُرُ [تُيَسِّرُ] لِي بِهِ كُلَّ رَحْمَةٍ وَ عِصْمَةً تَحُولُ بِهَا بَيْنِي وَ بَيْنَ الذُّنُوبِ حَتَّى أُفْلِحَ بِهَا عِنْدَ الْمَعْصُومِينَ عِنْدَكَ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ 
خدايا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست،و آن‏چنان بردبارى روزى من گردان كه در نادانى را به روى من ببندد،و هدايتى كه رهيدن‏ از هر گمراهى را به وسيله آن بر من منت نهى،و ثروتى كه در هر فقرى را به سبب آن بر من ببندى،و نيرويى كه به آن هرگونه ضعفى را از من برگيرى، و عزّتى كه مرا به آن از هر خوارى اكرام نمايى،و مرتبه بلندى كه مرا به آن از هر افتادنى بلند گردانى،و امنيتى كه به آن هر ترسى را از من‏ دور سازى،و سلامتى كاملى كه مرا به آن از هر بلايى بپوشانى،و دانشى كه به آن در هر يقينى را به رويم بگشايى،و يقينى كه به آن هر شكى را از من برطرف سازى،و دعايى كه به آن سفره اجابت را در امشب و در اين ساعت بگسترانى همين ساعت،همين ساعت، همين ساعت اى كريم،و ترسى كه به آن هرگونه رحمتى را برايم پخش كن،و بازدارنده‏اى كه بين من و گناهانم پرده شود،تا به سبب آن نزد معصومين به درگاهت رستگار شوم،به حق مهربانى‏ات اى مهربان‏ترين مهربانان.
روايت شده:كه حماد بن عثمان در شب بيست‏ويكم بر امام صادق عليه السّلام وارد شد،حضرت پرسيد:غسل كرده‏اى؟عرض كرد آرى،فدايت شودم،پس حضرت حصرى خواست و حمّاد را به نزديك خود طلبيد و مشغول نماز شد و پيوسته نماز خواند و حمّاد هم در كنار حضرت نماز مى‏خواند،تا از نمازهاى خود فارغ شدند،آنگاه امام صادق عليه السّلام دعاكرد و حمّا آمين گفت،تا سپيده‏ دميد،سپس آن حضرت اذان و اقامه گفت و بعضى از خدمتكاران خود را خواست و جلو ايستاد و نماز صبح خواند،در ركعت اول پس از سوره«حمد»سوره«قدر»و در ركعت دوم بعد از سوره«حمد»سوره«توحيد»را قرائت‏ كرد و بعد از نماز مشغول تسبيح و تحميد و تقديس و ثناى حق و صلوات بر پيامبر و دعا براى مردان و زنان مومن و مسلمان‏ شد،سپس سر به سجده گذاشت و به اندازه يك ساعت به جز صداى تنفس صدايى از آن حضرت شنيده نشد،پس از آن اين دعا را خواند:معبودى جز تو نيست زيرورو كننده دلها وديده‏ها تا آخر دعا كه در كتاب»اقبال«آمده است.غ شيخ كلينى روايت كرده كه امام باقر عليه السّلام در شبهاى بيست‏ويكم و بيست‏وسوم تا نيمه شب دعا مى‏خواند،و پس از آن شروع به خواندن نماز مى‏كرد.آگاه باش كه در هر شب از شبهاى اين دهه غسل مستحب است.روايت شده‏ حضرت رصول صلى اللّه عليه و آله در هر شب اين دهه غسل مى‏كرد.و نيز اعتكاف در اين دهه استحباب و فضيلت بسيار دارد و بهترين اوقات‏ براى اعتكاف اين دهه است و روايت شده كه اعتكاف در اين دهه برابر دو حج و دو عمره ثواب دارد.«بناى رسول‏ خدا صلى اللّه عليه و آله اين بود،كه چون دهه آخر ماه رمضان مى‏شد،در مسجد اعتكاف مى‏كرد،چادرى مويين براى آن حضرت مى‏زدند و آن جناب كمر عبادت را محكم مى‏بست و بستر خواب را به هم مى‏پچيد»و آگاه باش كه در چنين شبى در سال چهلم شهادت‏ مولايمان حضرت امير المؤمنين عليه السّلام واقع شد و در اين شب غصّهاى آل محمّد عليهم السّلام و شيعيانش تازه مى‏شود و روايت شده كه در آن‏ شب مانند شب شهادت امام حسين عليه السّلام سنگى از روى زمين برداشته نشد،مگر آنكه زير آن خون تازه بود.شيخ مفيد فرموده: در اين شب صلوات بسيار فرست و در نفرين بر ستم‏كنندگان به آل محمّد عليهم السّلام و لعن فرستادن بر قاتل امير المؤمنين عليه السّلام سعى و كوشش‏ كن.روز بيست‏ويكم روز شهادت حضرت امير المؤمنى عليه السّلام است و خواندن زيارت آن جناب مناسب است‏ و همچنين كلماتى كه در چنين روزى خضر به زبان آورده،كه به منزله زيارت آن حضرت در اين روز است،و آن كلمات‏ در كتاب«هدية الزائر»ذكر شده است.

منبع: کلیات مفاتیح الجنان، حاج شیخ عباس قمی (ره)

 التماس دعا