در ان چند عمل مستحب است: اوّل: استهلال [يعنى جستجوى هلال ماه] ، و بعضى استهلال اين ماه را واجب دانسته اند.
دوّم: چون رؤيت هلال كرد، به هلال اشاره نكند، بلكه رو به قبله نموده و دستها را به آسمان بردارد و هلال را خطاب كرده و بگويد:رَبِّي وَ رَبُّكَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْمُسَارَعَةِ إِلَى مَا تُحِبُّ وَ تَرْضَى اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي شَهْرِنَا هَذَا وَ ارْزُقْنَا خَيْرَهُ وَ عَوْنَهُ وَ اصْرِفْ عَنَّا ضُرَّهُ وَ شَرَّهُ وَ بَلاءَهُ وَ فِتْنَتَهُ.
@اى ماه، پروردگار من و تو، خدا پروردگار جهانيان است.
خدايا ماه را بر ما نو كن به ايمنى و ايمان، و تندرستى و اسلام و شتافتن به سوى آنچه دوست دارى و خشنود میشوى.
خدايا در اين ماه به ما بركت بخش، و خير و كمكش را روزی ما فرما، و زيان و گزند و بلا و فتنه اش را از ما بگردان.
و روايت شده: زمانى كه رسول خدا صلّى اللّه و عليه و آله هلال ماه رمضان را رؤيت میكرد، روى شريفش را به جانب قبله می گرداند و مى گفت:اللَّهُمَّ أَهِلَّهُ عَلَيْنَا بِالْأَمْنِ وَ الْإِيمَانِ وَ السَّلامَةِ وَ الْإِسْلامِ وَ الْعَافِيَةِ الْمُجَلَّلَةِ وَ دِفَاعِ الْأَسْقَامِ [وَ الرِّزْقِ الْوَاسِعِ ] وَ الْعَوْنِ عَلَى الصَّلاةِ وَ الصِّيَامِ وَ الْقِيَامِ وَ تِلاوَةِ الْقُرْآنِ اللَّهُمَّ سَلِّمْنَا لِشَهْرِ رَمَضَانَ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِيهِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدْ عَفَوْتَ عَنَّا وَ غَفَرْتَ لَنَا وَ رَحِمْتَنَاخدايا اين ماه را بر ما نو كن به ايمنى و ايمان و سلامت و اسلام و عافيت بزرگ، و دفاع در برابر بيماري ها، و يارى بر نماز و روزه و شب زنده دارى و تلاوت قرآن.
خدايا ما را براى ماه رمضان سالم گردان، و ماه رمضان را از ما سالم دريافت كن و ما را در آن تا از ما بگذرد به سلامت دار درحالیكه از گناهان ما درگذشته و ما را مورد آمرزش و رحمت خويش قرار داده باشىو از حضرت صادق عليه السّلام روايت شده: چون رؤيت هلال نمودى بگو:اللَّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضَانَ وَ قَدِ افْتَرَضْتَ عَلَيْنَا صِيَامَهُ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّا وَ سَلِّمْنَا فِيهِ وَ سَلِّمْنَا مِنْهُ وَ سَلِّمْهُ لَنَا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ عَافِيَةٍ إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ.
خدايا ماه رمضان آمد، و تو روزه آن را بر ما واجب كرده اى، و قران را در آن براى هدايت و دلايلى روشن از هدايت و وسيله تشخيص حق از باطل نازل نموده اى.
خدايا ما را بر روزه اش يارى كن، و آن را از من بپذير، و ما را در آن و از آن سالم بدار، و آن را براى ما سالم گردان، در آسانى و عافيت از جانب خويش، همانا تو بر هرچيز توانايى، اى بخشنده، اى مهربان.
سوّم: دعاى چهل وسوم� صحيفه كامله سجاديه �را در هنگام رؤيت هلال بخواند.
سيّد ابن طاووس روايت كرده: روزی حضرت سجّاد عليه السّلام در راهى می گذشت، كه به هلال ماه رمضان نظر كرد، پس ايستاد و گفت:أَيُّهَا الْخَلْقُ الْمُطِيعُ الدَّائِبُ السَّرِيعُ الْمُتَرَدِّدُ فِي مَنَازِلِ التَّقْدِيرِ الْمُتَصَرِّفُ فِي فَلَكِ التَّدْبِيرِ آمَنْتُ بِمَنْ نَوَّرَ بِكَ الظُّلَمَ وَ أَوْضَحَ بِكَ الْبُهَمَ وَ جَعَلَكَ آيَةً مِنْ آيَاتِ مُلْكِهِ وَ عَلامَةً مِنْ عَلامَاتِ سُلْطَانِهِ فَحَدَّ بِكَ الزَّمَانَ وَ امْتَهَنَكَ بِالْكَمَالِ وَ النُّقْصَانِ وَ الطُّلُوعِ وَ الْأُفُولِ وَ الْإِنَارَةِ وَ الْكُسُوفِ فِي كُلِّ ذَلِكَ أَنْتَ لَهُ مُطِيعٌ وَ إِلَى إِرَادَتِهِ سَرِيعٌ سُبْحَانَهُ مَا أَعْجَبَ مَا دَبَّرَ مِنْ أَمْرِكَ وَ أَلْطَفَ مَا صَنَعَ فِي شَأْنِكَ جَعَلَكَ مِفْتَاحَ شَهْرٍ حَادِثٍ لِأَمْرٍ حَادِثٍ فَأَسْأَلُ اللَّهَ رَبِّي وَ رَبَّكَ وَ خَالِقِي وَ خَالِقَكَ وَ مُقَدِّرِي وَ مُقَدِّرَكَ وَ مُصَوِّرِي وَ مُصَوِّرَكَ ،اى آفريده فرمانبردار، رونده كوشا و شتابان، رفت وآمدكننده در منزلگاه هاى معيّن، اى متصرف در چرخ گردان تدبير، ايمان آوردم به آن كس كه با تو تاريكي ها را روشن كرد، و آنچه را كه به سختى مى توان يافت آشكار ساخت و تو را نشان ه اى از نشانه هاى چيرگى، و علامتى از علائم قدرت خود قرار داد، پس زمان را به تو محدود ساخت، و گاهى تو را به نقص و گاهى به كمال، و وقتى به طلوع، و زمانى به غروب، و حالتى پر نور، و حالتى گرفته، مسخّر خويش نمود، تو در تمام اين حالات مسّخر اويى، و به سوى اراده اش شتابانى، منزّه است او چه عجيب است تدبيرى كه در حق تو به كار برده، و چه دقيق است آنچه درباره تو انجام داده، تو را كليد ماهی نو براى كارهايى نو ساخته، پس از پروردگار كه پروردگار من و توست، و آفريننده من و توست، و مهار مقدّرات من و تو در كف قدرت اوست، و صورتگر من و توست،أَنْ يُصَلِّيَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ أَنْ يَجْعَلَكَ هِلالَ بَرَكَةٍ لا تَمْحَقُهَا الْأَيَّامُ وَ طَهَارَةٍ لا تُدَنِّسُهَا الْآثَامُ هِلالَ أَمْنٍ مِنَ الْآفَاتِ وَ سَلامَةٍ مِنَ السَّيِّئَاتِ هِلالَ سَعْدٍ لا نَحْسَ فِيهِ وَ يُمْنٍ لا نَكَدَ مَعَهُ وَ يُسْرٍ لا يُمَازِجُهُ عُسْرٌ وَ خَيْرٍ لا يَشُوبُهُ شَرٌّ هِلالَ أَمْنٍ وَ إِيمَانٍ وَ نِعْمَةٍ وَ إِحْسَانٍ وَ سَلامَةٍ وَ إِسْلامٍ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اجْعَلْنَا مِنْ أَرْضَى مَنْ طَلَعَ عَلَيْهِ،میخواهم كه بر محمّد و خاندانش درود فرستد، و تو را ماه بركتى قرار دهد، كه گذشت روزگاران آن را از بين نبرد و ماه پاكى كه گناهان آن را آلوده نگرداند، هلال ايمنى از آفات، و سلامتی از زشتيها، هلال خوش طالعى بركنار از بد يمنى، و مباركى بدون گرفتارى و آسايش بدون دشواری و خير بدون شرّ، هلال ايمنى و امان، و نعمت و احسان و سلامت و اسلام، خدايا بر محمّد و خاندانش درود فرست، و ما را از پسنديده ترين كسانى قرار ده كه اين ماه بر آنان طلوع كرده،وَ أَزْكَى مَنْ نَظَرَ إِلَيْهِ وَ أَسْعَدَ مَنْ تَعَبَّدَ لَكَ فِيهِ وَ وَفِّقْنَا اللَّهُمَّ فِيهِ لِلطَّاعَةِ وَ التَّوْبَةِ وَ اعْصِمْنَا فِيهِ مِنَ الْآثَامِ وَ الْحَوْبَةِ وَ أَوْزِعْنَا فِيهِ شُكْرَ النِّعْمَةِ وَ أَلْبِسْنَا فِيهِ جُنَنَ الْعَافِيَةِ وَ أَتْمِمْ عَلَيْنَا بِاسْتِكْمَالِ طَاعَتِكَ فِيهِ الْمِنَّةَ إِنَّكَ أَنْتَ الْمَنَّانُ الْحَمِيدُ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ وَ اجْعَلْ لَنَا فِيهِ عَوْناً مِنْكَ عَلَى مَا نَدَبْتَنَا إِلَيْهِ مِنْ مُفْتَرَضِ طَاعَتِكَ وَ تَقَبَّلْهَا إِنَّكَ الْأَكْرَمُ مِنْ كُلِّ كَرِيمٍ وَ الْأَرْحَمُ مِنْ كُلِّ رَحِيمٍ آمِينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَو پاكيزه ترين كسانى كه به آنها نظر نموده، و خوشبخت ترين كسانى كه در آن به بندگى تو گردن نهاده اند، و ما را در اين ماه توفيق توبه عنايت كن، و از گناه حفظ فرما، و از انجام نافرمانى ات بازدار، و اداى شكر نعمتت را به ما ارزانى كن، و لباسهاى عافيت را بر ما بپوشان، و به سبب انجام طاعت كامل، نعمتت را در اين ماه بر ما تمام كن، زيرا كه تو بس بخشنده ستوده اى، و درود خدا بر محمّد و خاندان پاكش، و براى ما از جانب خود در اين ماه مددى برسان، بر انجام آنچه ما را به آن خوانده اى از اطاعت واجبت، و آن را بپذير، همانا تو كريم تر از هر كريمى، و مهربان تر از هر مهربانى، آمين آمين اى پروردگار جهانيان.
چهارم: با همسر خويش نزديكى كند، و اين عمل از ويژگي هاى اين ماه است، وگرنه نزديكى با همسر در شب اول ماههاى ديگر مكروه است.
پنجم: غسل شب اول ماه را انجام دهد.
روايت شده: هركه در شب اول ماه رمضان غسل كند، تا ماه رمضان آينده بدنش دچار خارش نشود.
ششم: اگر بتواند در نهر جارى غسل كند، و سى كف آب بر سر بريزد كه تا ماه رمضان آينده با طهارت معنوى باشد.
هفتم: مزار امام حسين عليه السّلام را زيارت كند، تا گناهانش ريخته و ثواب حاجيان و اهل عمره آن سال را دريابد.
هشتم: از اين شب خواندن هزار ركعت نماز اين ماه را شروع كند.
نهم: در اين شب دو ركعت نماز بجا آورد، در هر ركعت سوره �حمد� و سوره �انعام� را بخواند، و از خدا درخواست كند كه او را كفايت نمايد، و از آنچه از دردها مى ترسد حفظ كند.
دهم: دعاى �اللّهمّ ان هذا الشّهر المبارك� را كه در اعمال شب آخر ماه شعبان گذشت بخواند.
يازدهم: پس از نماز مغرب دستها را بلند كند، و اين دعا را كه از امام جواد عليه السّلام وارد شده و در كتاب �اقبال� ذكر شده بخواند:اللَّهُمَّ يَا مَنْ يَمْلِكُ التَّدْبِيرَ وَ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ يَا مَنْ يَعْلَمُ خَائِنَةَ الْأَعْيُنِ وَ مَا تُخْفِي الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِيرُ وَ هُوَ اللَّطِيفُ الْخَبِيرُ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِيَ فَكَسِلَ وَ لا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَيْرِ عَمَلٍ يَتَّكِلُ اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَيْنَا مِنَ الْعَمَلِ حَتَّى يَنْقَضِيَ عَنَّا شَهْرُكَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّيْنَا مَفْرُوضَكَ فِيهِ عَلَيْنَا اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِيَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِيهِ لِلصَّلاةِ وَ لا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَةِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِيهِ إِيتَاءَ الزَّكَاةِ اللَّهُمَّ لا تُسَلِّطْ عَلَيْنَا وَصَباً وَ لا تَعَباً وَ لا سَقَماً وَ لا عَطَباً.
خدايا اى آن كه مالك تدبير است، و او بر هرچيز تواناست، اى آن كه میداند خيانت ديده ها را و آنچه را سينه ها پنهان مى كنند و نهاد نهان مى سازد، و او لطيف و آگاه است.
خدايا ما را از كسانى قرار ده كه تصميم گرفتند آنگاه انجام دادند، و از كسانى قرار مده كه تيره بخت شدند و در نهايت تنبلى كردند و از انانى قرار مده كه بر غير عمل صالح تكيه نمودند.
خدايا بدنهاى ما را از بيماريها سلامتی بخش و ما را بر انجام آنچه از عمل بر ما واجب كرده اى يارى ده، تا اين ماه از ما سپرى گردد درحالیكه آنچه را در اين ماه بر ما واجب نموده ای ادا كرده باشيم.
خدايا ما را بر روزه اش يارى ده، و براى شب زنده دارى اش موفق بدار، و براى نماز در اين ماه ما را شاداب گردان، و از قرائت قران محروم مساز، و پرداخت زكات را در اين ماه بر ما آسان گردان.
خدايا درد مزمن، خستگى، بيمارى، هلاكت را بر ما چيره مكن.
اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِكَ الْحَلالِ اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِيهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِكَ وَ يَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِكَ وَ اجْعَلْهُ حَلالاً طَيِّباً نَقِيّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ اللَّهُمَّ لا تُطْعِمْنَا إِلا طَيِّباً غَيْرَ خَبِيثٍ وَ لا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَكَ لَنَا حَلالاً لا يَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لا أَسْقَامٌ يَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ كَعِلْمِهِ بِالْأَعْلانِ يَا مُتَفَضِّلاً عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ يَا مَنْ هُوَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ وَ بِكُلِّ شَيْ ءٍٍ عَلِيمٌ خَبِيرٌ أَلْهِمْنَا ذِكْرَكَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَكَ وَ أَنِلْنَا يُسْرَكَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلايَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَايَا يَا مَنْ لا يَغْفِرُ عَظِيمَ الذُّنُوبِ غَيْرُهُ وَ لا يَكْشِفُ السُّوءَ إِلا هُوَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ ،خدايا افطار از روزى حالت را روزى ما كن.
خدايا آنچه كه از روزى ات در اين ماه قسمت ما نمودی دست يافتن به آن را براى ما هموار كن، و آنچه را از فرمانت براى ما تقدير كرده اى آسان كن، و آن را حلال و پاك و پاكيزه از گناهان بوده از گرانباري ها و بزهكاري ها قرار ده.
خدايا به ما مخوران جز غذاى پاك كه نه پليد باشد و نه حرام، و روزى ات را براى ما حلال گردان، كه آلودگي ها و درها با آن در نياميزد، اى كه دانايیاش به امور پنهان، همانند دانايى اش به امور آشكار است، اى فضل بخش بر بندگانش به احسان، اى آن كه بر هرچيز تواناست، و به هرچيز دانا و آگاه است، يادت را به ما الهام كن، و از سختى بر ما ما را بركنار دار و به آسانی ات ما را برسان، و به راستى راهنمايمان باش، و به استوارى توفيقمان ده، و از بلا نگاهمان بدار.
و ما را از بارهاى گران گناهان و خطاها حفظ كن، اى آن كه گناهان بزرگ را جز او نيامرزد، و احدى بدى را جز او برطرف ننمايد، اى مهربان ترين مهربانان،وَ أَكْرَمَ الْأَكْرَمِينَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ الطَّيِّبِينَ وَ اجْعَلْ صِيَامَنَا مَقْبُولاٌ وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولاً وَ كَذَلِكَ فَاجْعَلْ سَعْيَنَا مَشْكُوراً وَ قِيَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا [وَ قِرَاءَتَنَا] مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى [الْحُسْنَی] وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ يَسِّرْنَا لِلْيُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلاةَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِيئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّيِّئَاتِ وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِينَ الْفَائِزِينَ وَ لا تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَ لا الضَّالِّينَ حَتَّى يَنْقَضِيَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِيهِ صِيَامَنَا وَ قِيَامَنَا وَ زَكَّيْتَ فِيهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِيهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِيهِ مِنْ كُلِّ خَيْرٍ نَصِيبَنَا فَإِنَّكَ الْإِلَهُ الْمُجِيبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِيبُ [الرَّقِيبُ ] وَ أَنْتَ بِكُلِّ شَيْ ءٍ مُحِيطٌ .
و كريم ترين كريمان، بر محمّد و اهل بيت پاكش درود فرست، و روزه ما را پذيرفته بدار، و به نيكى و تقوا پيوندش ده، و همچنين كوشش ما را مورد قدردانى، و شب زنده داری ما را پذيرفته، و قرائتمان را بالا رفته، و دعايمان را اجابت شده قرار ده، و ما را به عاقبت به خيرى هدايت كن، و از دشواری بركنارمان بدار، و ما را براى آسانى آماده ساز، و درجاتمان را بالا بر، و حسناتمان را دوچندان كن، و روزه و نماز ما را بپذير، و دعاهاي مان را شنوا باش، خطاهايمان را بيامرز، و از گناهمان درگذر، و ما را از عاملان رستگار قرار ده، و از غضب شدگان و گمراهان قرار مده، تا ماه رمضان از ما سپرى گردد چنان كه روزه ها و شب زنده داری مان را در آن پذيرفته باشى، و كردارمان را در آن پاكيزه، و گناهانمان را در آن مورد آمرزش قرار داده، و سهم ما را در آن از هر خيرى فراوان ساخته باشى، به يقين تويى معبود اجابت كننده دعاها، و پروردگار نزديك به بندگان و تويى احاطه كننده بر هرچيز.
دوازدهم: در اين شب دعاى روايت شده از امام صادق عليه السّلام را كه در كتاب �اقبال� آمده بخواند:اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ مُنَزِّلَ الْقُرْآنِ هَذَا شَهْرُ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ أَنْزَلْتَ فِيهِ آيَاتٍ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا صِيَامَهُ وَ أَعِنَّا عَلَى قِيَامِهِ اللَّهُمَّ سَلِّمْهُ لَنَا وَ سَلِّمْنَا فِيهِ وَ تَسَلَّمْهُ مِنَّا فِي يُسْرٍ مِنْكَ وَ مُعَافَاةٍ وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْمَحْتُومِ وَ فِيمَا تَفْرُقُ مِنَ الْأَمْرِ الْحَكِيمِ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضَاءِ الَّذِي لا يُرَدُّ وَ لا يُبَدَّلُ أَنْ تَكْتُبَنِي مِنْ حُجَّاجِ بَيْتِكَ الْحَرَامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمْ الْمَشْكُورِ سَعْيُهُمْ الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمْ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَيِّئَاتُهُمْ وَ اجْعَلْ فِيمَا تَقْضِي وَ تُقَدِّرُ أَنْ تُطِيلَ لِي فِي عُمْرِي وَ تُوَسِّعَ عَلَيَّ مِنَ الرِّزْقِ الْحَلالِ .
خدايا اى پروردگار ماه رمضان، اى فرو فرستنده قرآن، اين ماه رمضان است كه قرآن را در آن فرود فرستادى، و در آن دلايل روشنى از هدايت و شناسايى حق از باطل فرو فرستادى.
خدايا روزه آن را نصيب ما كن، و بر شب زنده دارى اش يارى مان ده، خدايا آن را براى ما سالم بدار، و در آن به ما سلامتى ده و آن را از سوى خويش در آسانى و سلامت كامل از ما تحويل بگير، و در آنچه حكم می كنى و مقدّر می گردانى از فرمان حتمى خويش، و در انچه جدا مى كنى از امر حكيمانه ات در شب قدر، از ان حكمى كه برگشت نمى پذيرد و دگرگون نمى شود، مقرّر فرما كه ما را از حاجيان خانه محترمت بنويسى، آنان كه حجّشان قبول، و سعيشان پذيرفته، و گناهانشان آمرزيده گشته، و بديهاي شان ناديده گرفته شده است.
و در آنچه حكم می كنى و مقدّر مى نمايى مقرّر فرما كه عمرم را طولانى گردانى، و از روزى حلالت بر من وسعت بخشى.
سيزدهم: دعاى چهل وچهارم صحيفه كامله سجاديه را بخواند.
چهاردهم: بخواند عالى �اللّهمّ انّ هذا شهر رمضان.
.
.
� را كه سيّد در كتاب �اقبال� نقل فرموده، و دعايى بسيار طولانى است.
پانزدهم: بخواند:اللَّهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ اللَّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضَانَ الَّذِي أَنْزَلْتَ فِيهِ الْقُرْآنَ وَ جَعَلْتَهُ بَيِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ اللَّهُمَّ فَبَارِكْ لَنَا فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ أَعِنَّا عَلَى صِيَامِهِ وَ صَلَوَاتِهِ وَ تَقَبَّلْهُ مِنَّاخدايا هر آينه ماه رمضان وارد شد، ماهى كه در آن قرآن را فرو فرستادى، و آن را دلايل آشكارى از هدايت و شناسايى حق از باطل قرار دادى.
خداوند در ماه رمضان به ما بركت عطا كن، و بر روزه و نمازهايش ياريمان فرما و آنرا از ما بپذيز.
روايت شده رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله وقتى ماه رمضان میرسيد اين دعا را میخواندند.
پ شانزدهم: و نيز روايت شده است كه رسول خدا صلّى اللّه عليه و آله در شب اول ماه رمضان اين دعا را میخواندند:الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَكْرَمَنَا بِكَ أَيُّهَا الشَّهْرُ الْمُبَارَكُ اللَّهُمَّ فَقَوِّنَا عَلَى صِيَامِنَا وَ قِيَامِنَا وَ ثَبِّتْ أَقْدَامَنَا وَ انْصُرْنَا عَلَى الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ اللَّهُمَّ أَنْتَ الْوَاحِدُ فَلا وَلَدَ لَكَ وَ أَنْتَ الصَّمَدُ فَلا شِبْهَ لَكَ وَ أَنْتَ الْعَزِيزُ فَلا يُعِزُّكَ شَيْ ءٌ وَ أَنْتَ الْغَنِيُّ وَ أَنَا الْفَقِيرُ وَ أَنْتَ الْمَوْلَى وَ أَنَا الْعَبْدُ وَ أَنْتَ الْغَفُورُ وَ أَنَا الْمُذْنِبُ وَ أَنْتَ الرَّحِيمُ وَ أَنَا الْمُخْطِئُ وَ أَنْتَ الْخَالِقُ وَ أَنَا الْمَخْلُوقُ وَ أَنْتَ الْحَيُّ وَ أَنَا الْمَيِّتُ أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ أَنْ تَغْفِرَ لِي وَ تَرْحَمَنِي وَ تَجَاوَزَ عَنِّي إِنَّكَ عَلَى كُلِّ شَيْ ءٍ قَدِيرٌ .
سپاس خداى را كه به وسيله تو اى ماه مبارك ما را گرامى داشت.
خدايا ما را بر روزه و شب زنده داری مان نيرو بخش، و گامهای مان را استوار كن، و بر كافران پيروزمان گردان، خدايا تو يگانه اى پس برايت فرزندى نيست، و تو بى نيازى پس شبيهى برايت نمى باشد، و تويى عزيز و چيزى عزيزت نكند، و تويى بی نياز و من تهيدستم، و تويی مولا و من بنده ام، و تويى آمرزنده و من گنهگارم، و تويى مهربان و من خطاكارم، و تويى آفريننده و من آفريده ام، و تويى زنده و من مرده ام، از تو درخواست مى كنم به مهرت كه مرا بيامرزى و به من رحم كنى، و از من درگذرى، همانا تو بر هرچيز توانايى.
هفدهم: در باب اوّل بيان استحباب خواندن دعاى جوشن كبير در آغاز ماه گذشت.
هيجدهم: دعاى حج را كه در اول ماه گذشت بخواند.
نوزدهم: هنگامی كه ماه رمضان شروع مى شود كثرت تلاوت قرآن شايسته است، و روايت شده كه امام صادق عليه السّلام پيش از تلاوت قرآن اين دعا را مى خواندند:اللَّهُمَّ إِنِّي أَشْهَدُ أَنَّ هَذَا كِتَابُكَ الْمُنْزَلُ مِنْ عِنْدِكَ عَلَى رَسُولِكَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ كَلامُكَ النَّاطِقُ عَلَى لِسَانِ نَبِيِّكَ جَعَلْتَهُ هَادِيا مِنْكَ إِلَى خَلْقِكَ وَ حَبْلاً مُتَّصِلاً فِيمَا بَيْنَكَ وَ بَيْنَ عِبَادِكَ اللَّهُمَّ إِنِّي نَشَرْتُ عَهْدَكَ وَ كِتَابَكَ اللَّهُمَّ فَاجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ عِبَادَةً وَ قِرَاءَتِي فِيهِ فِكْراً وَ فِكْرِي فِيهِ اعْتِبَاراً وَ اجْعَلْنِي مِمَّنِ اتَّعَظَ بِبَيَانِ مَوَاعِظِكَ فِيهِ وَ اجْتَنَبَ مَعَاصِيَكَ وَ لا تَطْبَعْ عِنْدَ قِرَاءَتِي عَلَى سَمْعِي وَ لا تَجْعَلْ عَلَى بَصَرِي غِشَاوَةً وَ لا تَجْعَلْ قِرَاءَتِي قِرَاءَةً لا تَدَبُّرَ فِيهَا بَلِ اجْعَلْنِي أَتَدَبَّرُ آيَاتِهِ وَ أَحْكَامَهُ،خدايا گواهى میدهم كه اين كتاب توست كه از سوى تو بر رسولت محمّد بن عبد اللّه (درود خدا بر او و خاندانش) نازل گشته، و سخن گوياى توست بر زبان پيامبرت، آن را از سوى خود راهنمايى براى بندگانت قرار دادى، و رشته پيوست ه اى بين تو و بندگان توست.
خدايا پيمان و كتابت را در پيش رويم باز كرده ام، خدايا نگاهم را در آن عبادت، و خواندم را در آن انديشه، و انديشه ام را در آن عبرت آموز قرار بده، و مرا از كسانى قرار ده كه از بيان پندهايت در قرآن اندرز گيرند، و از نافرماني هايت دورى نمايند، و هنگام تلاوت آن بر گوشم مهر مزن، و بر ديده ام پرده منه، و خواندنم را خواندن بى تدبّر قرار مده، بلكه آنچنان قرارم ده كه در آيات و احكامش تدبّر كنم،آخِذاً بِشَرَائِعِ دِينِكَ وَ لا تَجْعَلْ نَظَرِي فِيهِ غَفْلَةً وَ لا قِرَاءَتِي هَذَراً إِنَّكَ أَنْتَ الرَّءُوفُ الرَّحِيمُ و بعد از قرائت قرآن مجيد اين دعا را مى خواندند اللَّهُمَّ إِنِّي قَدْ قَرَأْتُ مَا قَضَيْتَ مِنْ كِتَابِكَ الَّذِي أَنْزَلْتَهُ عَلَى نَبِيِّكَ الصَّادِقِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فَلَكَ الْحَمْدُ رَبَّنَا اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِمَّنْ يُحِلُّ حَلالَهُ وَ يُحَرِّمُ حَرَامَهُ وَ يُؤْمِنُ بِمُحْكَمِهِ وَ مُتَشَابِهِهِ وَ اجْعَلْهُ لِي أُنْساً فِي قَبْرِي وَ أُنْساً فِي حَشْرِي وَ اجْعَلْنِي مِمَّنْ تُرْقِيهِ [تُرَقِّيهِ ] بِكُلِّ آيَةٍ قَرَأَهَا دَرَجَةً فِي أَعْلَى عِلِّيِّينَ آمِينَ رَبَّ الْعَالَمِينَ.
و برگيرنده قوانين دينت باشم، و نگاهم را در آن بى خبرى، و قرائتم را بيهوده و باطل قرار مده، تويى رؤف، و مهربان.
و پس از قرائت قرآن مجيد اين دعا را می خواندند خدايا آنچه را از حكم كتابت كرده بودی خواندم، كتابى كه بر پيامبر راستگويت (درود خدا بر او و خاندانش) نازل كردى، پس سپاس شايسته توست اى پروردگار خدايا مرا از كسانى قرار ده كه حلالش را حلال و حرامش را حرام مى شمارند، به محكم و متشابه اش ايمان مى آورند، و آن را مونس در قبر و قيامتم گردان، و مرا از كسانى قرار ده كه او را به هر آيه اى كه میخواند در برترين جايگاه بهشت بالا برى، آمين اى پروردگار جهانيان.
منبع: کلیات مفاتیح الجنان، حاج شیخ عباس قمی (ره)
التماس دعا