به نام خدا

معرفی کتاب

آلن دوباتن فیلسوف معاصر سوئیسی (مقیم انگلستان)، در کتاب های منتشرشده اش تلاش داشته تا فلسفه را از بام انتزاعیات صرف به روی زمین آورده تا با زندگی مردم در ارتباط بیشتری باشد. او سعی کرده است که از آموزه های فیلسوفان بزرگ، در جهت کاربرد آن در زندگی روزمره انسان ها استفاده کند تا از رنج آنان کم کرده و بر غنای آن بیفزاید.

کتاب تسلی بخشی های فلسفه، از جمله کتاب هایی است که می توان آن را در زمره کتاب های فلسفه برای زندگی نام برد. این کتاب در شش بخش نوشته که در هر بخش سعی می کند یکی از سختی های زندگی را با آموزه های یکی از فیلسوفان درمان کند و التیام ببخشد.

این کتاب چنان که از نام آن پیداست به جست‌وجوی فلسفه‌ای می‌پردازد که واجد امر تسلی‌بخش و دلگرم‌کننده است‌، شاید بهتر است بگوییم دوباتن در سراسر این کتاب و در میان آرای فیلسوفان بزرگ به دنبال الگویی برای تسلی و دلداری انسان می‌گردد. او در این کتاب از شیوه‌هایی یاری می‌جوید که در نوع خود بدیع است‌.

او به آثار، نظرات و بیوگرافی شش فیلسوف بزرگ نقب می‌زند تا از این رهگذر پاسخی به تشویش‌ها و مشکلات روزمره انسان داده باشد. تسلی‌بخشی‏‌های فلسفه کتابی است که مباحث فلسفی را به ساده‌ترین زبان ممکن در اختیار خواننده قرار می‌دهد، اما این زبان ساده که نشان از میل دوباتن به انتشار و ترویج فلسفه در میان اکثریت انسان‌ها دارد. به راستی چگونه می‌توان ناآشنایان با فلسفه را به مرز آشنایی با فلسفه رساند؟ آیا زبان ساده‌ای برای بیان فلسفه و مباحث فلسفی وجود دارد؟ شاید جواب این سوال تا حدودی پیچیده باشد؛ ولی باید گفت دوباتن در این کتاب به نوعی فلسفه به زبان ساده‌ دست یافته و توانسته است خود را در مرز میان فلسفه و امر مضحک حفظ نماید.

فلسفه زمانی که با زبان ساده بیان شود، خطر غلتیدن به حوزه امر مضحک را در بردارد. به واقع می‌توان گفت بیان امر فلسفی به زبان ساده نوعی فعل و انفعال شیمیایی است که امر فلسفی را به امر مضحک تبدیل می‌کند، اما دوباتن از جمله نویسندگانی است که با کمک شیوه‌های بدیع و هوشمندانه‌اش به این واکنش شیمیایی اجازه انجام شدن نمی‌دهد. شاید بتوان گرایش و میل دوباتن را جنون توضیح فلسفه برای همه‌ نام نهاد، جنونی که خود را در کتاب تسلی‌بخشی‏‌های فلسفه به بهترین نحو نمایش می‌دهد.

او در این کتاب شش فیلسوف بزرگ را در برابر شش مشکل و یا معضل انسانی قرار می‌دهد و از هرکدام به عنوان نماینده‌ای برای این مشکلات یاد می‌کند، هدف این است که خواننده بتواند از رهگذر آشنایی با هر فیلسوف و استناد به نظریاتش راه‌حلی برای مشکل خود بیابد.

سقراط‌، سنکا، اپیکور، مونتنی‌، شوپنهاور و نیچه فیلسوفانی هستند که دوباتن از آثار و نظریاتش در کتاب تسلی‌بخشی‏‌های فلسفه استفاده می‌کند، از دید او این شش فیلسوف می‌توانند در رابطه با شش مشکل انسانی نقش تسلی‌بخش را داشته باشند. سقراط فیلسوفی تسلی‌بخش در مواجهه با عدم محبوبیت است‌، از سقراطمی‌آموزیم که عدم محبوبیت را هیچ انگاریم‌، سنکا یاور ما در برابر احساس ناامیدی و یاس است و اپیکور، مشکلات مادی و اقتصادی ما را درمان می‌کند، این اپیکور است که باید برای بی‌پولی ما فکری کند. مونتنی فیلسوف ناتوانی‌ها و ناکارآیی‌های ماست و شوپنهاور نیز تسلی‌بخش قلب‌های شکسته است‌. در نهایت به نیچه می‌رسیم‌، فیلسوف ارتفاعات بلند هم یاور انسان در برابر سختی‌های زندگی است‌.

دوباتن از آن دسته فیلسوفانی است که خود را به معنای مدرن کلمه فیلسوف نمی‌داند، او به سنت فلسفی برخی از فیلسوفان نظیر امرسون و مونتنی علاقه‌مند است و خود را ادامه دهنده مسیر چنین فیلسوفانی می‌داند. او به موضوعات مشخصی نظیر تولد، عشق‌، کار و مرگ گرایش دارد و نوشته‌های خود را به تفکر عمیق در باب این موضوعات اختصاص می‌دهد. او از دید خودش می‌نویسد تا جهان را برای خودش معنا کند و به معنایی از جهان دست یابد که کاهنده تشویش‌ها و اضطراب‌هایش باشد.

مسئله اصلی در زندگی برای آلن دوباتن، اضطراب و تشویش است‌. اضطراب و تشویش دوباتن تنها درخلال نوشتن تسکین می‌یابد، شاید بتوان گفت هدف اصلی او در نوشتن، کاهش اضطراب و رسیدن به امر تسلی‌بخش باشد. اضطراب‌و دلشوره عناصری هستند که دوباتن در پی یافتن تسلا و درمانی برای آن‌هاست‌، او حتی آخرین کتابش را به اضطراب و تشویشی اختصاص داده که در ارتباط با جایگاه سلسله مراتب اجتماعی فرد است‌. از دید او موقعیت و جایگاه هر فرد در سلسله مراتب اجتماعی در بردارنده اضطراب و تشویش است‌، او این اضطراب را نتیجه زندگی در جوامع مغشوش و سرشار از مشکلات اقتصادی می‌داند.

کتاب “تسلی بخشی های فلسفه” اصلا کتاب سخت خوانی نیست و برای خواندن آن به مقدمات فلسفی چندانی نیاز ندارید. کتاب با زندگی نامه های فیلسوفان و بعد تحلیلی-فلسفی از نظریات آن و ربط و نسبتشان با فصل مربوط به خودشان، همراه است که  مثال هایی ملموس از زندگی آن ها خواندن کتاب را هرچه لذت بخش تر می کند.

اطلاعات کتاب

• کتاب تسلی بخشی های فلسفه ترجمه ای است از کتاب The Consolations of Philosophy (به فارسی:تسلی بخشی های فلسفه) نوشته Alain De Botton که نخستین بار سال ۲۰۰۰ توسط انتشارات

Hamish Hamilton در انگلستان منتشر شد.

منبع: http://lilibook.ir